"Dit is een kantelmoment in de geschiedenis van mijn land", zei een man bijna een week geleden. Hij had het over Tunesië, waar de Jasmijnrevolutie, achteraf bezien, inderdaad voor een serieuze ommekeer heeft gezorgd. De mededeling was het signaal voor iedereen die al niet de straat op was om dit alsnog te doen. Al was het maar om met de gsm een beetje te filmen. Men weet nooit wat het nog kan opleveren...
"En waar was jij toen...?", het is een veelgestelde vraag als het gaat over kantelmomenten in onze geschiedenis. En vaak weten we het nog exact. Waar was jij bijvoorbeeld ten tijde van de overvallen van de Bende van Nijvel? Was je al geboren eigenlijk? Waar was jij toen Marc Dutroux ontsnapte? Toen twee vliegtuigen in de Twin Towers vlogen? Toen in Londen bussen en metro's werden opgeblazen? Toen Herman Van Rompuy de brief van Ghislain Londers over politieke inmenging bij de verkoop van Fortis in het parlement voorlas? Toen in Buizingen twee treinen op elkaar reden? Waar zul je zijn op 21 december 2012? In het Franse dorpje Bugarach, wachtend op de UFO om aan het einde der tijden te ontsnappen?
Een kantelmoment biedt duidelijkheid: erna is weinig nog zoals ervoor. Bij politie en justitie, in de manier waarop de wereld kijkt naar de Islam, in de relatie tussen rechters en politici... En ook al besef je pas later hoe groot de impact echt was, toch weet je op het moment zelf al dat, wat er aan het gebeuren is, nog lang zal nazinderen. Je krijgt kippenvel van opwinding, ook al gaat het vaak om verschrikkelijke gebeurtenissen. Je ziet een vliegtuig in een toren vliegen. Je ziet een half weggeblazen Engelse bus. Je ziet verwrongen staal. En het blijft je bij.
Kantelmomenten hebben ook het voordeel dat ze beperkt zijn in de tijd. Erna is het tijd om een balans op te maken. Van het aantal slachtoffers, van het aantal ontslagen...
Andere gebeurtenissen strekken zich uit over lange(re) termijn en hebben daardoor minder directe impact. Maar daarom zijn ze vaak niet minder ernstig. Als ik elke dag een klein of middelgroot berichtje lees over hoe ons land langzaamaan naar het bankroet gaat, dan is er uiteindelijk ook heel wat over gezegd en geschreven. Maar de overgang van "wel" naar "niet", of omgekeerd, verloopt geleidelijk, en daarom veel minder opwindend.
Hetzelfde op politiek gebied. Van elke twee dagen is er minstens één "cruciaal", maar iedereen denkt ondertussen vooral "Jaja, het zal wel" en gaat door met z'n leven. Terwijl we uiteindelijk wel wakker zullen worden in een heel ander land.
Deze processen, gespreid over een langere periode, zullen we nooit tot één moment kunnen reduceren. Waar was u tijdens de politieke crisis van de jaren 2000? Waar was u toen België failliet ging? Toen de aarde opwarmde? Toen Vladimir Poetin van Rusland een corrupte, xenofobe en totalitaire staat maakte?
Sommige gebeurtenissen zijn geen plotse kantelmomenten, maar zijn processen in de tijd. Maar dat betekent niet dat ze minder gevolgen hebben of minder slachtoffers eisen...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten