Waan

Jaaroverzichten zijn zelden saai (zelfs niet in uitgesteld relais). Vaak zijn ze zelfs erg leerzaam. Ze leren hoe je omgeving, je land, je wereld in de voorbije 365 dagen is veranderd. Of hoe er net niets is veranderd. Ze leren je wie er hot was en wie not was, wat leuk was en wat minder leuk.

Maar in de eerste plaats leren ze je hoe vluchtig alles is. Hoe het grote nieuws van de ene dag in het volgende etmaal al helemaal naar het achterplan is verwezen. De collectieve angst, verontwaardiging, vreugde of ontroering van de ene dag maken de volgende alweer plaats voor andere angst, verontwaardiging, vreugde of ontroering.

2013 was een vrij bewogen jaar, en stond in het teken van afscheid. Met in de eerste plaats Astrid die John gedag zegde en Jan Becaus die het voor bekeken hield, naast enkele onbelangrijkere machtswissels zoals daar zijn aan het Belgische en Nederlandse koningshuis en in het Vaticaan. Hugo Chavez stapte over naar de eeuwige olievelden en Dora Van der Groen mogelijks ook, al lopen de meningen daarover nog uiteen.

2013 stond helaas ook bol van rampen, schandalen, misdaden tegen de mensheid. In Bangladesh vonden meer dan 1000 mensen de dood toen de kledingfabriek waar ze aan het werk waren, instortte. Vooral doordat, toen het gebouw in al zijn voegen was beginnen kraken, hen de toegang naar buiten was geweigerd door bewakingsdiensten.

De verontwaardiging was groot. Dit nooit meer! Het zouden de laatste slachtoffers zijn die vielen voor onze goedkope kleding! Voortaan zouden we als consument aandacht hebben voor de oorsprong ervan, en de fabrikanten buitelden over elkaar heen om aan te kondigen hoe ze de werkomstandigheden in hun fabrieken zouden verbeteren, of om te vertellen hoe ze hun arbeiders nu al als pasja’s in de watten legden.

Inmiddels zijn het alweer solden, en kopen we terug lustig truien, t-shirts, broeken en sjaaltjes tegen “democratische” prijzen. Gezien het leed dat er elders voor wordt geleden, is er echter weinig democratisch aan.

In Syrië stierven honderden mannen, vrouwen en kinderen bij een gasaanval door het Assad-regime. Ook hier was de conclusie eensluidend. Dit nooit meer! Deze daad van agressie verdiende een passend antwoord, gaf wereldleider na wereldleider aan. Maar toen Rusland en China bleven dwarsliggen en Obama zijn publieke opinie niet meekreeg, kroop iedereen terug achter de eigen landsgrenzen om zich bezig te houden met wat écht belangrijk is… it’s the economy, stupid!

Intussen is er dan wel een team van de VN aan de slag om het gifgasarsenaal van Assad weg te werken, maar toch sterven er nog wekelijks honderden mensen in Syrië.

In eigen land was de verontwaardiging over de dood van Jonathan Jacob onmetelijk. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder, en lijkt het onwaarschijnlijk dat er ooit iemand schuldig zal worden bevonden voor deze moord. Noch de "bottinekes" Hollywood of Vegas, noch de mensen die op hoger niveau de beslissingen namen.  De zaak was al lang vergeten, als Tom Lanoye er voor De Standaard geen fantastisch kerstessay over had geschreven. En dan nog. Tom Lanoye is een linkse homo, en De Standaard een kwaliteitskrant. Te negeren, dus.

Bangladesh, Syrië, Jonathan Jacob… we zijn er als de kippen bij om onze afschuw voor de gang van zaken uit te… Hé, een kandidate voor Miss België weet niet wanneer de eerste wereldoorlog begon! Lachen! Yolo!

Steeds weer en steeds sneller wordt de ene “waan van de dag” opgevolgd door de andere. Iets wat vandaag de gemoederen verhit en de debatten beheerst, is morgen een stuk van drie of vier lijntjes.

Laat dat misschien een voornemen zijn voor 2014. Dat we morgen eens terugdenken aan wat ons gisteren kwaad of moedeloos maakte. En dat we niet zomaar meesurfen op onophoudelijk aanrollende golven van emoties, maar dat we van een kalme zee al eens gebruik durven maken om achterom te kijken, en terug te denken aan het stormweer dat intussen is gaan liggen. Om te zien of er nu eigenlijk iets veranderd is, of helemaal niet.