Ten oorloch!

"Wdj?" "Kga is na sgool, strax trug". Zie hier een willekeurige digitale conversatie, zoals die dagelijks kan plaatsvinden. Niet in Zuid-Afrika of een ander schiereiland in de Stille Oceaan, maar in ons eigen Vlaanderenlandje. Waar men nauwelijks Nederlands praat, Raymond van het Groenewoud wist het al. Dat het over "sgool" gaat, duidt erop dat hier jongeren aan het woord zijn, maar ook volwassenen laten zich in hun geschreven gesprekken al lang niet meer hinderen door een gebrek aan elementaire grammaticakennis, en gebruiken bijvoorbeeld de maanden "mei" en "juli" net zo goed vrolijk als voornaamwoorden.

Sociale media en mail hebben, we kunnen er niet onderuit, ervoor gezorgd dat onze taal de laatste jaren een evolutie is ondergaan. Weet-ik-veel-welke chatapp is vaak in de plaats gekomen van de mondelinge conversatie, maar om niet aan snelheid te moeten inboeten, is dat enigszins ten koste van de correctheid gegaan. En als er op school al nauwelijks nog aandacht wordt besteed aan de dt-regels, waarom zouden we dat dan in onze vrije tijd doen? Schrijven wordt fonetisch, onder het motto "Als we mekander maar verstaan". En aangezien er tot op heden nog geen grote betogingen tegen dit fenomeen zijn gehouden, lijken we daar wel vrede mee te nemen.

Maar hoe slaat die ogenschijnlijke onverschilligheid om in een collectieve kramp als er van buitenaf invloed wordt uitgeoefend op onze taal? Als er dreigt een sprankeltje Frans, Engels, of wat mij betreft Swahili binnen te sluipen? Of als onze taal niet zou worden gerespecteerd? Dan staan we opeens op de barricaden. Is onze premier niet vlot tweetalig, terwijl we zelf niet verder komen dan "Fanfreluche est une poupée"? Kaakslag! Pek en veren voor de man! Staan er "vreemde" woorden op een bus? "Ten oorlog!" Een Engelse term die in een tekst of presentatie is gesukkeld bij gebrek aan alternatief? "Waarom moet dat altijd in tengels? Wijlle hemme dao toch ok e woord veur?"(Niet dat ik hier een pleidooi tegen het dialect wil voeren, verre van ... Iemand al een Nederlandse term voor "hashtag" bedacht trouwens?) Een verdwaald "Hommes" of "Femmes" op het watercloset in een Vlaamse zeep? Dan is er gelukkig een (sinds kort niet-racistische) politieke stroming die zich middels een parlementaire vraag (!) uitdrukkelijk verzet tegen deze vreemde overheersing. Het was ooit anders.

Zeker op het internet wordt onze moedertaal duchtig verdedigd. Trieste getuige daarvan de online bende rabauwen die vonden dat ze een meisje dat één (1) jaar in België was en zich niet in het Nederlands kon voorstellen bij "The voice van Vlaanderen" allerlei liefs mochten toefluisteren via Twitter (lekker anoniem, hehe). We vragen dat mensen van vreemde origine (of een ander woord daarvoor, maar dat verschijnt pas als u dit stuk na 22u leest) binnen de kortste keren de taal onder de knie krijgen die wijzelf al lang niet meer spreken, laat staan schrijven. Want ja, we ventileren ons ongenoegen, we bedrijven onze vrijheid van meningsuiting meestal in een taal die minder lijkt op echt Nederlands dan het vergeten dialect van een stam uit Papoea-Nieuw Guinea. Maar dat is detailkritiek: het doel heiligt de middelen, wie zei dat ook weer, Astrid Bryan? Een leuk spelletje trouwens: op een willekeurige nieuwswebsite uit de reeks digitaal uitgebraakte letters en (als we geluk hebben) bestaande woorden de eigenlijke boodschap van de "schrijver" afleiden. Uren spelplezier gegarandeerd, zeker hier!

We besteden steeds minder aandacht aan hoe we de taal gebruiken en zien er geen graten in dat hij verschraalt. Maar als iemand van buitenaf zich ermee gaat moeien, is het opeens "onze taal". We verwaarlozen het huis compleet, maar iemand anders die er een likje verf aan wil geven, schieten we van ons erf. We denken dat we het allemaal wel beter weten en kunnen. Vanuit een soort superioriteitsgevoel, en dat (hier komt ie!!) is toch écht wel zó jaren dertig.