Ik zag u voor het eerst toen u mocht aanschuiven aan de praattafel van Marcel Vanthilt in zijn gelijknamige villa. U kreeg er de tijd en de ruimte en niet al te veel kritische vragen om uw verhaal te doen, een verhaal waarvoor u zich een licht Hollands accent en een ietwat scheef, spottend lachje had aangemeten, om te tonen hoe u boven de in de klei aanmodderende Vlaming was uitgestegen. Wat u precies zei, dat kan ik me niet meer precies herinneren, u moet me dat vergeven. Mijn aandacht ging vooral naar Robby McEwen, die samen met u te gast was en naast u aan tafel zat. De ex-wielrenner keek tijdens uw uitleg zo veel mogelijk strak voor zich uit en moest al de moeite van de wereld doen om niet op uw van eigenwaan blinkende kop te timmeren als op het stuur van een koersfiets na een verloren eindsprint in de Tour de France. Maar het kan zijn dat ik mijn eigen gevoelens op de Australische Belg projecteerde.
Sindsdien duikt uw hoofd en bijhorende promotalk voor "In 10 jaar binnen" op gezette tijden op in mijn blikveld. De media bieden u een breed platform van waar u uw boodschap kunt verkondigen aan wie het wil horen. Intussen kon ikzelf ook niet aan de verleiding weerstaan, en heb ik uw boek even ter hand genomen in de winkel. Maar toen ik las dat u het boek schreef "omdat u een "winner" wilde zijn, en geen "loser"", belandde het werk alweer snel op de stapel. Wat mij betreft was het ergens anders beland, maar ik ben welopgevoed en er stond iemand naast mij.
De manier waarop u redeneert, mijnheer Van Rycke, past helemaal in wat men binnen het neoliberalisme tegenwoordig meer en meer de "meritocratie" pleegt te noemen. Die -cratie kan kortweg omschreven worden als "you get what you deserve", of "wie hard genoeg werkt, slaagt uiteindelijk wel". Er zullen zeker heel wat mensen zijn die hetzelfde denken als u, maar ik ben niet één van hen. De gescheiden vader of moeder die werk en gezin amper weet te combineren waarschijnlijk ook niet. Of de Belg van allochtone afkomst die nul op het rekest krijgt bij het interimkantoor "omdat hij niet de juiste competenties (nl. een blanke huid) bezit", hij (of zij) wellicht ook niet. Of de afgedankte vijftigplusser. Of de pas afgestudeerde jongere die op zijn vele sollicitaties zelfs geen "sorry, u bent niet weerhouden"-berichtje krijgt. Of de Amerikaanse ouder die drie jobs moet combineren om de hypotheek af te betalen. "Doe je best, God doet de rest", geldt al lang niet meer (voor iedereen).
De aanhangers van deze stroming moeten ergens anders worden gezocht en gevonden. Een (ultra)liberaal partijhoofdkwartier zou goed zijn om te beginnen, maar ook mensen als Cain Ransbottyn zullen er zeker in geloven. Deze ietwat bizarre naam zegt u misschien niets. Ik zou de man graag omschrijven, maar geen enkele omschrijving zou beledigend genoeg zijn. Laat me zeggen dat het gaat om een wandelende luchtbel die zich bepaalde maatschappelijke privileges toe-eigent omdat hij nu eenmaal fortuin heeft gemaakt met een website zonder enige maatschappelijke relevantie. Iemand die met zijn SUV onze wegen onveilig maakt aan 160 of 170 km per uur, en dan, na veel aandringen, hoogstens denkt aan het gevaar dat hij kan betekenen voor de inzittenden in zijn eigen auto. Iemand die de politie omschrijft als "blauwe smurfen", maar te dom is om te begrijpen dat dat een pleonasme is.
Als de heer Ransbottyn dit ooit leest (als hij kan lezen), zal hij ongetwijfeld denken en zeggen dat ik jaloers op hem ben. En u, mijnheer Van Rycke, zult dit misschien ook denken. En u zult misschien opwerpen dat u de auteursrechten die u voor uw boek krijgt aan allerlei projecten voor kansarme kinderen zult besteden, waarvoor uiteraard zeer veel, en echt, respect. Ik kan daarbij zeggen "dat dat wel gemakkelijk is als je binnen bent", maar ja, u had het ook gewoon niet kunnen doen en alles voor uzelf houden.
Misschien dat ook anderen die dit lezen vinden dat ik jaloers ben. Maar voor zover ik weet klopt dat niet. Financieel bengel ik laag, maar ver genoeg boven de armoedegrens om me geen zorgen te moeten maken. Met meer geld zou ik zeker weten wat ik ermee moest aanvangen, maar ik snak er niet naar. Ik zou er alleszins niets van wat ik nu doe (en wat wellicht soms net een belemmering is om meer te verdienen) voor willen opgeven.
En begrijp me niet verkeerd: ik geloof sterk in het concept "hard werken". Maar ik geloof niet dat wie hard werkt, daar ook altijd automatisch voor wordt beloond. En ik geloof zeker niet dat, wie een "loser" (zoals u dat noemt) is, daar zelf voor heeft gekozen. Wie een "loser" blijft, ik reken mezelf daar dan even bij, kiest daar soms wel voor en kan daar perfect gelukkig mee zijn, en dat moet gerespecteerd worden. Ik wens u dat geluk, en een beetje meer wijsheid, ook toe. En veel succes met die projecten voor kansarme kinderen.
Met vriendelijke groeten,
